Σιωπηλή υποξία στη νόσο COVID -19. Το μυστήριο της πανδημίας

Ένα πραγματικά περίεργο και επικίνδυνο φαινόμενο της νόσου COVID-19 είναι η λεγόμενη σιωπηλή υποξία (happy hypoxia ή silent hypoxia). Πρόκειται για την κατάσταση κατά την οποία το άτομο έχει πολύ χαμηλό οξυγόνο στο αίμα, σαν συνέπεια της μη σωστής λειτουργίας των πνευμόνων λόγω πνευμονίας, χωρίς όμως να έχει το αίσθημα δύσπνοιας, της δυσκολίας δηλαδή στην αναπνοή που συνοδεύει συνήθως την κατάσταση αυτή.

Ως πιθανή εξήγηση του φαινομένου αυτού περιγράφηκαν διάφοροι μηχανισμοί. Ένας από αυτούς αναφέρει ότι στην πνευμονία από COVID οι πνευμονικές κυψελίδες, οι μικροί σάκοι δηλαδή που φυσιολογικά περιέχουν αέρα, δεν γεμίζουν με υγρό ή πύον όπως συμβαίνει στις άλλες μορφές πνευμονίας αλλά ο ιός προκαλεί σύμπτωση των τοιχωμάτων τους. Έτσι δεν μπορούν να γεμίσουν με οξυγόνο (κι αυτό οδηγεί στην υποξία) αλλά συνεχίζουν να αποβάλλουν το διοξείδιο του άνθρακα, εμποδίζοντας έτσι την εμφάνιση δύσπνοιας. Διάφοροι άλλοι μηχανισμοί που σχετίζονται με τα αγγεία των πνευμόνων και τη ροή του αίματος έχουν προταθεί και το φαινόμενο είναι υπό διερεύνηση. 1 στους 5 ασθενείς με COVID-19 εμφανίζει αυτό το παράδοξο φαινόνενο.

Πως μπορώ να καταλάβω την σιωπηλή υποξία;

Αυτό επιτυγχάνεται πολύ εύκολα με την βοήθεια ενός παλμικού οξύμετρου. Τα παλμικά οξύμετρα είναι απλά, οικονομικά και πια ευρέως διαθέσιμα. Μπορεί κανείς να προμηθευτεί εύκολα ένα οξύμετρο από το φαρμακείο. Η συσκευή τοποθετείται στο δάχτυλό μας και εμφανίζει δύο παραμέτρους: τους παλμούς της καρδιάς και τον κορεσμό του οξυγόνου. Ο κορεσμός του οξυγόνου φυσιολογικά κυμαίνεται από 97-98%. Ο ΕΟΔΥ ορίζει το 94% ως το όριο που πρέπει να μας θορυβήσει και να απευθυνθούμε στο νοσοκομείο. Κορεσμός κάτω του 94% υποδηλώνει σοβαρή νόσηση και πνευμονία, ακόμη και αν ο ασθενής νιώθει μια χαρά.

Γιατί είναι σημαντικό να καταλάβω έγκαιρα τη σιωπηλή υποξία;

Ένα άτομο με πνευμονία από κορωνοϊό μπορεί να παρουσιάσει βαριά υποξαιμία, δηλαδή κορεσμό οξυγόνου ακόμη και κάτω από 80% χωρίς να νιώθει καμία δυσφορία. Αυτό αυτομάτως σημαίνει ότι η νόσος έχει ήδη εξελιχθεί και ο ασθενής θα φτάσει στο νοσοκομείο όταν η πνευμονία είναι πλέον πολύ βαριά. Έτσι πιθανότατα θα χρειαστεί πολυήμερη νοσηλεία ή και μονάδα εντατικής θεραπείας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τελική έκβαση της νόσου. Αν όμως διαπιστώσει έγκαιρα την σιωπηλή υποξία, η πνευμονία θα αναγνωριστεί σε αρχικό στάδιο και θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά.

Ποιοι ασθενείς εμφανίζουν συνήθως σιωπηλή υποξία;

Ασθενείς με έντονα συμπτώματα όπως βήχα , επίμονο πυρετό και μυαλγίες είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν σιωπηλή υποξία. Δεν αποκλείεται όμως η αιφνίδια εμφάνισή της σε άτομα με ήπια ή και καθόλου συμπτώματα. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν επίσης οι ασθενείς άνω των 65 και όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, δηλαδή ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι χρόνιες πνευμονοπάθειες κλπ. Ιδιαίτερη εγρήγορση χρειάζεται μεταξύ 7ης και 10ης μέρας νόσου, κατά τις οποίες ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει αιφνίδια επιδείνωση της εικόνας του.

Επομένως η πρώτη και πιο σημαντική ενέργεια που πρέπει να κάνετε αν διαγνωστείτε με νόσο COVID-19, ασχέτως αν έχετε ή όχι συμπτώματα ή υποκείμενα νοσήματα, είναι να προμηθευτείτε ένα παλμικό οξύμετρο και να παρακολουθείτε τον κορεσμό του οξυγόνου στο αίμα σας, για να καταφέρετε να διαγνώσετε έγκαιρα την πνευμονία ώστε να μπορέσει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.