Τι γνωρίζετε για τη χοληστερίνη;

Η χοληστερίνη είναι ένα λιπίδιο που υπάρχει φυσικά στον οργανισμό. Είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού καθώς παίζει πρωταρχικό ρόλο στη δομή των κυτταρικών μεμβρανών. Επίσης είναι δομικό συστατικό ορμονών που είναι απαραίτητες για την αναπαραγωγική ικανότητα, ενώ συμβάλλει και στην παραγωγή της βιταμίνης D.

Πότε είναι επιβλαβή τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα;

Όταν η χοληστερίνη βρίσκεται σε υψηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα στο αίμα, είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αιμοφόρα αγγεία, καθιστώντας δύσκολη τη ροή του αίματος σε αυτά. Οι αθηρωματικές πλάκες είναι αποθέσεις λίπους, που αν ξαφνικά σπάσουν, έχουν μεγάλη πιθανότητα να δημιουργήσουν θρόμβους στο αίμα και να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα.

Τι είναι η κακή και η καλή χοληστερίνη;

Η χοληστερίνη μεταφέρεται μέσα στο σώμα μέσω του αίματος. Για τη μεταφορά της, το συκώτι παράγει τις λεγόμενες λιποπρωτεΐνες. Οι λιποπρωτεΐνες είναι μόρια που έχουν σαν δομικά στοιχεία λιπίδια και πρωτεΐνες.

Οι δύο κύριες μορφές λιποπρωτεΐνης είναι η LDL (Low-Density Lipoprotein) και η HDL (High-Density Lipoprotein), δηλαδή λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας και λιποπρωτεϊνη υψηλής πυκνότητας.

Η LDL αναφέρεται συνήθως ως η ‘‘κακή’’ χοληστερίνη γιατί όταν η τιμή της ξεπεράσει τα φυσιολογικά επίπεδα, επικάθεται στα τοιχώματα των αγγείων δημιουργώντας αθηρωματικές πλάκες, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος. Αντίθετα, η HDL, γνωστή και ως ‘‘καλή’’ λιποπρωτεϊνη, καθώς η δράση της είναι αντίθετη από αυτή της LDL, αφού μεταφέρει τη χοληστερίνη από τις αρτηρίες στο συκώτι, όπου διασπάται.

Τι προκαλεί την αύξηση της χοληστερίνης;

Παράγοντες που ευθύνονται για την αύξηση της κακής χοληστερίνης είναι:

❖ Κακή διατροφή. Τα ζωικά προϊόντα όπως το κόκκινο κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά, είναι η κύρια πηγή χοληστερίνης στη διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου. Ακόμα, προϊόντα με αυξημένη περιεκτικότητα σε τρανς λιπαρά όπως έτοιμα μπισκότα, κέικ και fast food είναι υπεύθυνα για την αύξηση της LDL στο αίμα.

❖ Παχυσαρκία. Η παχυσαρκία (ΔΜΣ > 30) είναι ένας από τους κύριους παράγοντες αύξησης της χοληστερίνης.

Έλλειψη σωματικής άσκησης. Η τακτική άσκηση και ιδιαίτερα η αερόβια, έχει ευεργετική επίδραση στα επίπεδα των λιποπρωτεϊνών, αφού μειώνει την LDL (κακή) χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια, και αυξάνει την HDL (καλή) χοληστερίνη.

❖ Κάπνισμα. Το κάπνισμα καταστρέφει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, καθιστώντας τα πιο επιρρεπή στη συσσώρευση λιπαρών αποθέσεων. Επίσης, μειώνει το επίπεδο της καλής HDL χοληστερίνης.

 Ηλικία: Μελέτες έχουν δείξει ότι και η οριακά αυξημένη χοληστερίνη σε κατά τα άλλα υγιή άτομα ηλικίας 35 έως 55 ετών, έχει μακροχρόνιες επιδράσεις στην υγεία της καρδιάς, καθώς ανά δεκαετία που περνάει αυξάνει κατά 39% τις πιθανότητες για καρδιοπάθεια. Όσο αυξάνεται η ηλικία, η ικανότητα που έχει το συκώτι να απομακρύνει την LDL χοληστερίνη μειώνεται.

❖ Κληρονομικότητα: Άτομα με ιστορικό αυξημένης χοληστερίνης στην οικογένεια, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν αυξημένα επίπεδα LDL σαν ενήλικες.

❖ Σακχαρώδης Διαβήτης: Οι υψηλές τιμές σακχάρου στο αίμα, συμβάλλουν στην μείωση της HDL χοληστερίνης.

Τι προβλήματα προκαλεί η αύξηση της χοληστερίνης;

Η υψηλή χοληστερίνη μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη συσσώρευση λιπιδίων και άλλων εναποθέσεων στα τοιχώματα των αρτηριών (αθηροσκλήρωση). Οι αθηρωματικές αυτές πλάκες, μπορούν να μειώσουν τη ροή του αίματος μέσω των αρτηριών, προκαλώντας υψηλού κινδύνου επιπλοκές, όπως:

❖ Πόνο στο στήθος. Εάν οι αρτηρίες που τροφοδοτούν την καρδιά με αίμα (στεφανιαίες αρτηρίες) επηρεάζονται, μπορεί να εμφανιστεί πόνος στο στήθος (στηθάγχη) ή/και άλλα συμπτώματα στεφανιαίας νόσου.

❖ Εμφραγμα. Εάν οι αθηρωματικές πλάκες υποστούν ρήξη, μπορεί να σχηματιστεί θρόμβος, μπλοκάροντας τη ροή του αίματος. Η διακοπή της ροής του αίματος συνδέεται με καρδιακή προσβολή.

❖ Εγκεφαλικό. Παρόμοια με την καρδιακή προσβολή, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίζεται όταν ένας θρόμβος αίματος εμποδίζει τη ροή του αίματος σε κάποιο μέρος του εγκεφάλου.

Πως πραγματοποιείται η διάγνωση της υψηλής χοληστερίνης;

Η ανίχνευση των επιπέδων στο αίμα γίνεται κατόπιν αιματολογικών εξετάσεων. Σε περίπτωση που προϋπάρχει οικογενειακό ιστορικό υψηλής χοληστερίνης, καρδιαγγειακής νόσου, υψηλής αρτηριακής πίεσης ή σακχαρώδους διαβήτη, κρίνεται απαραίτητος ο τακτικός έλεγχος.

Στον αιματολογικό έλεγχο συμπεριλαμβάνεται η εξέταση της ολικής χοληστερίνης της LDL, της HDL καθώς και των τριγλυκεριδίων.

 

Ποια είναι η θεραπεία;

Η καλύτερη θεραπεία για τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης είναι η πρόληψη!

Για την πρόληψη της αύξησης χοληστερίνης οι γιατροί παγκοσμίως συνιστούν:

➢ Υιοθετείστε μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι που δίνει έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.
➢ Περιορίστε την ποσότητα ζωικών λιπών και χρησιμοποιήστε καλά λίπη (ελαιόλαδο) με μέτρο.
➢ Χάστε τα πλεονάζοντα κιλά και διατηρήστε ένα υγιές βάρος.
➢ Κόψε το κάπνισμα
➢ Ασκηθείτε τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας για τουλάχιστον 30 λεπτά.
➢ Περιορίστε το αλκοόλ.
➢ Διαχειριστείτε το άγχος

Αν παρά τον υγιεινό τρόπο ζωής, η χοληστερίνη δεν βρίσκεται στις επιθυμητές τιμές, είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον παθολόγο και ενδεχομένως η συνταγογράφηση φαρμακευτικής αγωγής αν το κρίνει αναγκαίο.

https://www.youtube.com/watch?v=N1LaYsJNMiw&t=6s